Okres letni i wakacje oraz związane z tym dużo wolnego czasu często wiąże się z eksperymentowaniem przez dzieci i młodzież z różnymi substancjami psychoaktywnymi, w tym alkoholem i środkami odurzającymi, a także tzw. nowymi narkotykami. Sprzyja temu mniejsza kontrola osób dorosłych, większa swoboda młodych ludzi, a także często negatywny wpływ grupy rówieśniczej. Podczas spędzania wolnego czasu, ale i na co dzień… niech kręci nas bezpieczne życie bez uzależnień!

Przyjemne otoczenie, radosne towarzystwo i brak kontroli ze strony dorosłych często wpływają na podejmowanie przez młodzież ryzykownych i złych w skutkach decyzji. Ze względu na zagrożenie COVID-19, miniony czas był dla dzieci i nastolatków szczególnym okresem nowych doświadczeń, innej rzeczywistości, zdalnej nauki, którym towarzyszyły pandemiczne ograniczenia kontaktów rówieśniczych. Stąd wiele młodych osób nastawionych jest teraz na szybkie zawieranie nowych znajomości i ciekawe doznania.

Okres letni i wakacje, gdy młodzież nie uczęszcza do szkoły, to też, niestety, czas, kiedy najczęściej sięga po narkotyki i alkohol. Zdarza się, że do szpitali trafiają osoby z ostrym zatruciem organizmu, którym nie zawsze można udzielić skutecznej pomocy. Sygnały, które powinny zaniepokoić rodzica lub opiekuna to najczęściej:

• nietypowe zachowania, jak nadmierna pobudliwość, nienaturalne stany euforyczne, gadatliwość, nieuzasadnione ataki złości czy agresji lub wręcz przeciwnie — spowolniona koordynacja ruchowa, otępienie i apatia, brak chęci do życia, depresja;
• zaczerwienione i przekrwione oczy oraz nadmiernie rozszerzone lub zwężone źrenice, które nie reagują, lub leniwie reagują, na światło;
• widoczna zmiana nawyków żywieniowych — brak apetytu lub objadanie się;
• próby wyłudzania lub podbieranie pieniędzy na nieokreślone wydatki.

Zażywanie narkotyków i spożywanie alkoholu, nawet rzadko i w niewielkiej ilości, zawsze przynosi negatywne skutki dla młodego organizmu. Odczuje on je zdecydowanie bardziej, gdyż jest w trakcie intensywnego rozwoju. Choć większość młodych ludzi jest głęboko przekonana, że jedyne konsekwencje takich zachowań, to złe samopoczucie i utrata kontroli, to niestety lista szkód jest długa.

Do najpoważniejszych skutków zażywania narkotyków i spożywania alkoholu przez nastolatków zaliczamy m.in.: zaburzenia rozwoju psychicznego i fizycznego, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, wywołanie w mózgu nieodwracalnych zmian, skutki w postaci zaburzeń pamięci oraz zaburzeń snu. Długotrwałe zażywanie powoduje także upośledzenie relacji interpersonalnych. Alkohol i środki odurzające to także czynniki kryminogenne. Osłabiają kontrolę wewnętrzną, często wzmagają agresję, a od tego do popełnienia czynu karalnego (przestępstwa) to jeden krok. Pod wpływem takich środków łatwiej też stać się ofiarą przestępstwa, czy tragicznego w skutkach zdarzenia drogowego. Alkohol i narkotyki to także ryzyko przypadkowych kontaktów seksualnych i nieplanowanych ciąż.

Niestety, z roku na rok pojawiają się coraz to nowe zagrożenia i nowe substancje  niebezpieczne dla życia i zdrowia. Przykładem tego jest narkotyk nowej generacji,  który pojawił się w Polsce kilka miesięcy temu. Jak ostrzega Główny Inspektor Sanitarny, jest on szczególnie niebezpieczny i nawet jednorazowe jego zażycie może doprowadzić do nieodwracalnych skutków zdrowotnych, w tym śmierci. Narkotyk ten może występować w postaci mieszanek do palenia, proszków, kartoników nasączonych substancją oraz liquidów do e-papierosa.

Rodzicu, opiekunie, pamiętaj, aby szczególnie podczas wakacji i w okresie wolnym od zajęć szkolnych poświęcać swoim dzieciom więcej czasu i uwagi. Rozmawiaj ze swoją pociechą, także tą nastoletnią, o jej problemach, dając jej na co dzień poczucie wsparcia i zrozumienia. Twoja bliska relacja z dzieckiem, zainteresowanie jego sprawami, problemami może ustrzec je przed niebezpiecznym „eksperymentowaniem” ze środkami psychoaktywnymi, zmieniającymi świadomość.  Pamiętaj, że takie wakacyjne, i nie tylko, eksperymenty Twojego dziecka mogą skończyć się tragicznie.

Jako dorośli, rodzice — bądźmy czujni i bacznie obserwujmy nasze dzieci. Im lepiej je znamy, tym szybciej zauważymy niepokojące zmiany w ich zachowaniu i będziemy w stanie odpowiednio zareagować. Zawsze możemy też szukać wsparcia i pomocy u specjalistów. Są sytuacje, których nie wolno bagatelizować. A najpewniejszym i długofalowym rozwiązaniem jest codzienne zainteresowanie młodym człowiekiem, sprawami, które go dotyczą, jego problemami oraz edukacja dzieci i młodzieży w tym zakresie. Pamiętajmy, że na rozmowę nigdy nie jest za wcześnie.

Gdzie szukać pomocy:

• 800 060 800 – Infolinia Głównego Inspektora Sanitarnego
• 116 111 – Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży
• 800 100 100 – Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci
• 800 12 12 12 – Dziecięcy telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka

Źródło: Biuro Prewencji KGP

W powiecie sanockim także istnieje możliwość skorzystania z bezpłatnej pomocy dla osób uzależnionych i współuzależnionych oraz ich rodzin. Taką pomoc oferuje m.in. Poradnia Leczenia Uzależnień lub Punktu Informacyjno-Konsultacyjny ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Poradnia Leczenia Uzależnień w Sanoku działająca przy Przychodni Specjalistycznej
Sanok, ul. Lipińskiego 10
tel. 13 46 563 94

Punkt Informacyjno-Konsultacyjny ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Sanoku
Sanok, ul. Sobieskiego 1 (I piętro)
tel. 13 46 41 744

Alkoholowy telefon zaufania – tel. 13 46 30 100

Pełna lista instytucji dostępna jest na stronie:
https://swiadomibezpieczni.pl/gdzie-szukac-pomocy/