10 października obchodzony jest Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Zdrowie psychiczne jest powszechnym prawem człowieka – to hasło przewodnie tegorocznego Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego 2023. Inicjatorzy wydarzenia: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Światowa Federacja Zdrowia Psychicznego zwracają tym samym szczególną uwagę na fakt, iż na całym świecie osoby cierpiące na choroby psychiczne w dalszym ciągu doświadczają naruszeń praw człowieka, jak wykluczanie z życia społecznego i dyskryminacja.

Czym jest zdrowie psychiczne?

Zgodnie z definicją WHO zdrowie psychiczne oznacza nie tylko brak zaburzeń czy choroby, ale także potencjał psychiczny człowieka, umożliwiający zaspokojenie własnych potrzeb, osiąganie sukcesów, czerpanie radości i satysfakcji z życia, sprzyjający nawiązywaniu i utrzymywaniu dobrych relacji z innymi ludźmi oraz aktywnemu udziałowi w życiu społecznym. Dobre zdrowie psychiczne ma kluczowe znaczenie dla naszego ogólnego zdrowia. Schorzenia psychiczne mają bowiem wpływ na zdrowie fizyczne, dobre samopoczucie, aktywność zawodową i relacje międzyludzkie.

Według WHO w ciągu najbliższych lat zaburzenia psychiczne będą jednym z głównych problemów zdrowotnych dotykających ludzkość.

Niepokojące objawy. Depresja.

Depresja nie pozwala normalnie pracować, uczyć się, jeść, spać. Najczęstsze objawy depresji to:

• przewlekły stan obniżenia nastroju,
• dominującym odczuciem jest smutek i przygnębienie,
• zaburzenia apetytu – nadmierne zajadanie się lub brak apetytu,
• brak odczuwania przyjemności,
• problemy ze snem,
• poczucie bezsilności, bezsensu życia,
• wahania nastrojów.

Jak możemy poprawić naszą kondycję psychiczną?

Aby zadbać o zdrowie psychiczne i zapobiegać depresji powinniśmy prowadzić zdrowy styl życia, a w szczególności:

• dbać o wypoczynek, wysypiać się regularnie.
• prowadzić aktywny tryb życia. Wysiłek fizyczny obniża poziom stresu i lęku oraz poprawia samopoczucie. Należy jednak mieć na uwadze, że nawet regularna aktywność fizyczna w przypadku wystąpienia choroby, nie jest w stanie zastąpić tradycyjnego leczenia farmakologicznego lub psychoterapii, lecz stanowi czynnik prewencyjny oraz wspomagający leczenie wielu zaburzeń związanych z funkcjonowaniem mózgu.
• odżywiać się zdrowo – dieta i nawyki żywieniowe odgrywają znaczące role w prawidłowym funkcjonowaniu naszego układu nerwowego. W jadłospisach warto uwzględnić dania bogate w: witaminy z grupy B, witaminę D3, cynk, kwasy tłuszczowe omega-3, magnez czy selen. Istotne jest ograniczenie przetworzonej i niezdrowej żywności, fast-food’ów i słodyczy.
• podtrzymywać swoje kontakty z przyjaciółmi i znajomymi. W budowaniu kondycji psychicznej pomocni są inni ludzie, stanowiący nasze wsparcie społeczne, przy czym bardziej efektywne są więzi oparte na kontaktach osobistych a nie przy pomocy mediów społecznościowych. Spędzajmy czas z tymi, których lubimy, zapewnijmy sobie dobre relacje z innymi, bądźmy na bieżąco w kontakcie z najbliższymi.

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży

Problemy ze zdrowiem psychicznym dotykają coraz większej liczby nastolatków i dzieci.

Jak rodzice i opiekunowie mogą uchronić dzieci przed zaburzeniami psychicznymi i depresją:

• starajmy się słuchać dziecka i szanować jego zdanie, rozmawiajmy z dziećmi o problemach, o tym, co dzieje się w szkole oraz poza nią
• obserwujmy i zwracajmy uwagę na wszelkie zmiany w aktywności dziecka,
• spędzajmy jak najwięcej czasu razem, pomagajmy organizować czas wolny, ograniczmy czas dziecka przed ekranem komputera,
• pilnujmy prawidłowej higieny dnia – spania, aktywności fizycznej.

Gdzie szukać pomocy?

800 121 212 Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka bezpłatnie, czynny całą dobę.

116 123 Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym, bezpłatnie, 14:00–22:00.

116 111 Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży bezpłatnie, czynny całą dobę.